Schuilen op straat!

Bewegwijzeringsbord Openbare Schuilplaats

 

 

In 1936 werd door de Nederlandse Vereniging voor Luchtbescherming opdracht gegeven tot het bouwen van schuilplaatsen voor aanvallen van verschillende bommen.

 

Er zijn veel verschillende uitvoeringen van schuilplaatsen geweest in Nederland. Denk aan de schuilkelder, schuilloopgraven en gezinsschuilplaatsen.

 

Openbare schuilloopgraven

Er zijn veel verschillende vormen van loopgraven geweest maar de opbouw was voor een gedeelte gestandaardiseerd:

  • De open schuilloopgraaf
  • De open schuilloopgraaf met een houten bekisting (beschoeiing)
  • De overdekte / gasvrije schuilloopgraaf

 

Omdat op sommige plekken in Nederland de grondwaterstand hoger was dan de rest van Nederland werd er op die plaatsen gekozen voor een deels ingegraven en deels boven de grond uitstekende loopgraaf. 

Goes 1938
Aangegeven plaatsen voor het te plaatsen openbare schuilloopgraven in de binnenstad van Goes. ©Collectie Gemeente Archief Goes

Eind jaren 30 worden in opdracht van de luchtbeschermingsdienst 16 tal schuilloopgraven ontworpen en gebouwd voor de bevolking die op straat bevinden, en zo nodig bescherming te geven bij luchtaanvallen.

 

Op de foto hiernaast is de binnenstad van Goes te zien en de aangewezen plekken waar men de schuilloopgraven wilden plaatsen. In totaal waren er voor 825 personen plaats in alle ontworpen schuilplaatsen.

 

De open schuilloopgraaf

Open schuilloopgraaf

De open schuilloopgraaf was de meest eenvoudige en minst kostbare uitvoering. Zij bood een redelijke bescherming tegen bomscherven, luchtstoten en grondtrillingen. Voltreffers konden worden tegen gegaan door een weerszijde ophogingen aan te brengen.

De open schuilloopgraaf met een beschoeiing (houten bekisting)

De open schuilloopgraaf met een beschoeiing

Deze variant van de open schuilloopgraaf is een betere en veiligere dan de open schuilloopgraaf zonder beschoeiing, doordat deze bestand is tegen zware luchtstoten en grondtrillingen. De kans op instorten is door de beschoeiing bijna nihil. Deze schuilloopgraven waren voor ouderen meer geschikt omdat er een bank in geplaatst kon worden.

De overdekte / gasvrije schuilloopgraaf

Gezinsschuilplaats

Er waren meerdere varianten bekend van deze overdekte schuilplaatsen, in een onbekende krantenknipsel uit 1939 wordt er een praktische gezinsschuilplaats voor in een tuin gepubliceerd. Deze kon met weinig middelen heel doeltreffend zijn, maar door zijn kleine oppervlak is er plek voor maar 1 gezin of 4 personen.

De kranten staan vol met berichten over de schuilloopgraven en op donderdag 14 mei 1936 wordt er in de P.Z.M.C (Provinciale Zeeuwse Middelburgsche courant) gemeld dat er een grootschalige oefening gehouden zou worden in Goes. Bij deze oefening worden ook de nieuwe schuilloopgraven geïntroduceerd.

Beeldbank

In de tijd van het verzamelen van informatie over de schuilplaatsen op straat heb ik een redelijk archief op kunnen bouwen van documentatie en beelden van schuilplaatsen.

 

Alle foto's komen van verschillende gemeentelijke archieven.

 

Terug naar :

 

Verder naar: